AkatlarNet  Mahallemizin haber sitesi 

Evimle ilgili kararı kim verecek?

Kentsel dönüşüm çalışmaları, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 16 Mayıs 2012 tarihinde kabul edilen ve 31 Mayıs 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6306 sayısı yasaya dayanılarak yürütülüyor. Yasa “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun” başlığını taşıyor.

Kanunun amacı birinci maddede şöyle tanımlanıyor:
“MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul ve esasları belirlemektir.”
Kanun, imar mevzuatıyla ilgili birçok düzenlemede değişiklikler de getirdi. Kanunda dönüştürmeye konu olacak alanların belirlenmesi ve buna yetkili kurum kuruluşlara ilişkin temel esasları da taşıyor. Kanun 2 geçici ve 25 esas maddeden oluşuyor.
Kanunda yerel yönetimlerin sorumluluklarına ilişkin düzenlemeler de yer alıyor. Ancak, dönüşümün karar makamını Çevre ve Şehircilik Bakanlığı oluşturuyor. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) de uygulamada yetki ve sorumluluk üstleniyor. Hangi yapıların “dönüşüm kapsamında” yer aldığı veya alabileceği bu yasada ve bu yasaya dayanılarak hazırlanan uygulama yönetmeliğinde ayrıntılarıyla anlatılıyor.

YÖNETMELİK NE DİYOR?

Kısaca “Kentsel dönüşüm yasası” diye anılan 6306 sayılı yasaya ilgili uygulama yönetmeliği, yasadan tam 7 ay sonra 15 Aralık 2012 de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 
Yönetmelik “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliği” adını taşıyor.
Yönetmeliğin amacı şöyle tanımlanıyor:
“MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; 16/5/2012 tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun uyarınca, riskli yapılar ile riskli alan ve rezerv yapı alanlarının tespitine, riskli yapıların yıktırılmasına, yapılacak planlamaya, dönüştürmeye tabi tutulacak taşınmazların değerinin tespitine, hak sahibi olacaklarla yapılacak anlaşmaya ve yapılacak yardımlara, yeniden yapılacak yapılara ve 6306 sayılı Kanun kapsamındaki diğer uygulamalara ilişkin usûl ve esasları belirlemektir.”

SIKINTI  NERDE YAŞANIYOR?

Kentsel dönüşüm sürecinde en büyük sıkıntı çok ortaklı özel mülklerde yaşanıyor. Konuya ilgi duyanlar şu sorulara yanıt arıyorlar:
* Dönüşüme kim karar verecek?
* Risk olup olmadığını kim belirleyecek?
* Dönüşümde faturayı kim ödeyecek?

Yönetmelikte bu soruların yanıtları yer almakla birlikte “yenilenme bedeli” gündeme gelince kendiliğinden dönüşüm kararı alma konusunda ortaklar geri adım atıyorlar.
Ancak, yönetmelikte; sahipleri istemese bile riskli olduğu belirlenen binaların yıkılıp yeniden yapılacağı belirtiliyor.
Bu kapsamdaki binaların yeniden yapılması konusunda mülk sahipleri ortak karar alamazlarsa TOKİ devreye girecek ve yenilenen binanın bedelini sahipleri taksitle ödeyecekler. Ancak, mülk sahiplerinin bir müteahhitle anlaşıp evlerini yenilemeleri de mümkün olabilecek.
Böyle bir girişim için mevcut imar durumuyla hareket edilmesi halinde herkes yenileme bedelini kendisi ödemiş olacak.

Bu noktada emsal artışı talebi gündeme geliyor. Emsal artışı olması halinde mülk sahipleri farklı müteahhitlerle kat karşılığı pazarlık imkânı bulacak. Böyle bir olanak sağlanması ise siyasal iktidarın kararını gerektiriyor.

Mevcut duruma göre imar izni verme yetkisi yerel yönetimlerde olmasına karşın, mevzuat değişikliği gerektiren haller için yetkinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığında olduğu belirtiliyor.

“BEN İSTEMİYORUM” DEMEK MÜMKÜN MÜ?

Riskli binalar için mülk sahibinin “ben istemiyorum” demesi bir anlam taşımıyor. Normal bir imar değişikliği söz konusu ise çok ortaklı alanlarda ortakların üçte ikisinin oyuyla karar alınabiliyor. Ancak bina hakkında “riskli” raporu verilmesi durumunda tüm ortaklar karşı çıksa bile TOKİ tarafından yenileme programına alınıyor.

Binanın riskli olup olmadığı, son yapılan bir değişiklikle 8 kata kadar olan binalar için zemin kattan alınacak bir yapı örneğinin incelenmesiyle belirlenebiliyor.

(NOT: Yeniden yapılanma konusunda aklınızdaki soruları bize iletiniz. Siz de görüşlerinizi yazarak bilgi paylaşımına katkıda bulununuz.)